Dikey Arama Motorları (Vertical Search Engines)

Dikeyden kastettiğimiz aslında belli bir hiyerarşik düzende, alt başlıkların irdelenmesi diyebiliriz.
Google'ın altyapısı, algoritması, arayüzü herşeyiyle bizim bu zamana kadar tüm ihtiyaçlarımızı tümüyle karşıladı. Ancak kendisini ispat ettiği günlerden bugünlere çok şey değişti. Google'ın ilk günlerini yaşayan, tecrübe eden kullanıcı sayısı binlerle ifade edilebiliyorken, şimdilerde tecrübe eden sayısı yüz milyonları aştı. İnternetin bu dev kalabalığının belli bir kısmı ise kendi web sitelerini, içeriklerini de yayınlıyor (tıpkı şu anda benim yaptığım gibi). Google, siteleri ilk indekslemeya başladığı günden bu yana, hem kullanıcı sayısı, hem kullanıcı profili çok değişti. Önümüzdeki 10 sene içinde ise daha da değişecek. Düşünün ki, şu anda interneti kullananların geçmişi en fazla 10-15 seneye dayanıyor. Ancak bizden sonraki nesil, 5-6 yaşından itibaren internet ile tanışıyor ve internet onların hayatının bir parçası haline geliyor. Durum böyle olunca, yeni nesiller bizden çok daha etkin, verimli, yoğun internet kullanıcısı olarak yetişiyor. İnternet, bu sebeple Google'ın ilk yıllarından bugünlere artan ivme ile büyüyor ve bundan sonra daha da büyüyecek.
Peki, bu hızla genişleyen interneti indexlemek Google için her zaman bugünkü gibi kolay olacak mı?. Bence olmama ihtimali var. Nedeni ise, şu anda bile interneti biraz çözmüş insanlar Google'da görünmeye çalışıyor. Bu rekabet, kim Google'ın nabzına göre daha iyi şerbet verirse o daha üst sıralarda görünüre dönüştü, hani biz bunun adına teknik olarak Arama Motoru Optimizasyonu (Search Engine Optimization) diyoruz. Ancak hızla büyüyen ve genişleyen bu dünyada Google mühendisleri, kafasında Google'da ilk sırada çıkmak olan milyonlarca beyin ile ne kadar yarışabilir, bilemiyorum.
Dikey Arama Motorları, sadece belli bir alandaki siteleri indexleyen ve bu alanda özelleşen arama motorlarıdır. Böylelikle, örneğin tekstil sektöründeki firmaları, tedarikçileri, fabrikaları indexleyen bir arama motoru, yazılacak iyi bir algoritmayla tekstil sektörüne verimli bir şekilde hizmet edebilecek hale gelebilir. Bunun en güzel örneği aslında IT.com (Information Technologies).IT.com, sadece bilişim sektöründeki haberleri, yazıları, firmaları indexleyen bir arama motoru. Birkaç kez kullandım ancak pek işime yarayan sonuçlar çıkardığını söyleyemem. Yine de üzerinde çalışılması ve geliştirilmesi gereken bir anlayış olduğunu düşünüyorum, dikey arama motorlarının. Tüm dünyadaki web sitelerini indexleyerek, bu siteleri sıraya sokmaya çalışmak bundan 10 yıl sonra eskisi kadar kolay olmayacak. Dikey Arama Motorları bu anlamda bize ve arama motoru şirketlerine yardımcı olacaktır. Aslında örneğin fiyat karşılaştırma siteleri de bir nevi dikey arama motorudur. Kendi içlerinde internetteki E-Ticaret sitelerinden aldıkları ürün bilgileri, fiyatları barındıran bir nevi Google'lardır. İleride daha fazla dikey arama motoru görme ihtimalimiz yükselecek diye tahmin ediyorum.