E-Ticaret sitesi için uygun programlama dilleri

Web siteleri programlama dilleri bakımından statik web siteleri ve dinamik web siteleri olarak ikiye ayrılır. Statik web siteleri, sadece içerik barındıran,kullanıcıyla herhangi bir bilgi alış-verişine girmeyen web siteleridir. Bu web siteleri genelde HTML olarak kodlanır ve Javascript ile desteklenir. HTML, web sitelerinin en temel kodlama sistemidir ve bilgisayarınızdaki bir not defteriyle bile HTML kodlayarak bir web sitesi tasarlayabilirsiniz (tabi tüm kurallarını eksiksiz bilmek kaydıyla). Javascript ise kullanıcıların browser ında (Internet Explorer, Firefox, Chrome gibi) çalışan kodlardır. Örneğin bir pencerenin adres çubuğu yoksa, büyütme küçültme düğmesi inaktif edilmişse, pencereyi kapat düğmesi varsa bu özelliklerin tümü Javascript ile yapılmıştır. Javascript, kanımca görselliği bakımından başlangıç seviyesi bir kod meraklısının severek öğrenebileceği dillerin başında gelir. Dinamik web siteleri ise kullanıcısıyla bilgi alış-verişi yapan sitelerdir. Bu sitelerde form doldurma, gönderme, kayıt, üye girişi, ürün satın alma gibi tüm işlemler kullanıcıdan alınan bilgiler doğrultusunda işleme koyulur ve kullanıcıya işlemin sonucuyla ilgili bilgi verilir. Bu sitelerin büyük bir kısmı bir veritabanı kullanırlar ve işlemleri, üye bilgilerini, içeriği tümüyle bu veritabanında saklarlar. En popüler dinamik site programlama dilleri, php, asp ve aspx (ASP.NET)'dir.
php: PHP (Personal Home Page - Kişisel Ana Sayfa) dili C programlama dili üzerine kurulmuştur ve dünyada en çok tercih edilen dinamik web sitesi dillerinin başında gelmektedir. PHP'yi diğer dillerden ayıran önemli özelliklerden birisi C diline olan yakınlığıdır. C dili, programlama ile ilgilenenlerin yoğun olarak kullandıkları dil olduğu için PHP'yi öğrenmek, kodlamak C'ciler için çok da zor olmamıştır. C'nin verimliliği, PHP'ye de yansımış, hız bakımından PHP rakiplerinden hep bir adım önde olmuştur. PHP'nin bir diğer önemli özelliği herhangi bir lisans ücreti ödemeden kodlamanız için gerekli olan programları edinebilmenizdir. EasyPhp gibi bu programları bilgisayarınıza yükleyip, kodlamaya başlayabilirsiniz (tabi teknik birçok detayı var, bu konudaki dökümanlara internetten kolayca erişebilirsiniz). PHP'nin kullandığı veritabanı MySql'dir. MySql, PHP ile oldukça senkronize ve verimli çalışır, işlemleri oldukça hızlı yapar, sonucu kısa sürede verir. PHP kullanan popüler sitelerden iki örnek; Facebook.com, Itusozluk.com.
asp: ASP (Active Server Pages) Microsoft tarafından geliştirilmiş web sitesi programlama dilidir. PHP'nin C'nin üzerine kurulmuş olması gibi, ASP de Visual Basic üzerine kurulmuştur. Visual Basic'in, C'den daha kolay bir dil olması dolayısıyla ASP özellikle daha başlangıç seviyesi web sitesi tasarımcıları için uygun görünmektedir. ASP, veritabanı olarak Microsoft Office Access veya SQL Server ile kullanılabilmektedir. Ancak PHP'den eksi yönü, ASP'yi çalıştırabilmek için lisanslı bir Windows'unuz (örneğin Windows XP Pro) ve lisanslı veritabanınız olması gerekmekte. Bu sebeple, PHP açık kaynak kodlu ucuz web sitesi yazılım dili, ASP Microsoft destekli pahalı ama kolay web sitesi yazılım dili olarak görülmektedir. ASP kullanan popüler sitelere örnek vermek gerekirse; Eksisozluk.com, Ntvmsnbc.com
aspx: PHP'yi web sitesi kodlamaya başladığım ilk yıllarda tanımıştım ve açıkçası çok da sevememiştim. Nedense, boş bir not defteri üzerinden yazılan kodlar ve bu kodların derlenmesi fikri biraz sıkıcı geliyor bana. Tam da o dönemde Bilge Adam'da aldığım yazılım uzmanlığı kursunda Asp.Net ile tanıştım. Rahat ve (nispeten) iç açıcı arayüzü, kullanım ve kodlama kolaylığı gibi özellikleri beni cezbetti ve o gün bugün Asp.Net'ten vazgeçemedim. .Net platformu, kodlama yapmak için birçok kolaylığı sağlayan Microsoft tarafından geliştirilmiş bir kodlama arayüzüdür. .Net üzerinden bütün dillerde yazılım yazabilirsiniz. Ben VB.NET (Visual Basic) ve ASP.NET üzerinde çok yoğunlaşmıştım. Bu bakımdan bu başlık altında php ve asp başlıklarıdan daha fazla anlatacak şeyim olduğu aşikâr. aspx, Asp.Net üzerinden kodlanabilen asp'den bir adım daha geliştirilmiş web sitesi kodlama dilidir. Visual Basic, C# (C'nin bir değişik versiyonu) ve J# (Java sharp) ile .Net üzerinden web sitesi kodlanabilmektedir. .Net'in kullanıcılarına oldukça kolay kodlama imkanı sağlayan bir arayüzü vardır. Bu sayede sadece bir iki tuşa basarak, birkaç sürükle bırak hamlesiyle, veritabanına bağlanarak, sitenize gelen kullanıcıların bilgilerini kaydedebilirsiniz. .Net platformu, 2005 versiyonuna kadar oldukça büyük boyutlu ve yüklemesi zahmetli, pahalı bir Microsoft programıydı. Ancak bu sene yayınlanan Express Edition'lar sayesinde, Microsoft bize rahatlıkla indirebileceğimiz boyutlarda yükleme seçenekleri sunmuş ve ücretsiz kullanma imkanı vermiş. Benim de şu sıralar kullandığım Express Edition, hiçbir ücret ödemeden bilgisayarınıza kurabileceğiniz bir .Net tecrübesidir. .Net'in lisans konusu çözüldüğüne göre ve kolaylığı göz önünde bulundurulursa oldukça cazip bir seçenek olduğunu söyleyebiliriz aslında. Ancak iş, web sitesini yayınlamaya gelince, durum biraz değişiyor. PHP ile kıyasla ASP.NET sitelerini yayınlama maliyetleri oldukça yüksek. Bunun sebebi ise Hosting firmasının Microsoft'un geliştirdiği bir server yazılımını lisanslı olarak bulundurmak zorunda olmasıdır.
php, asp ve aspx dışında birçok web sitesi programlama dili vardır. Benim gördüğüm, gözlemlediğim en popüler diller bu üçü olduğundan kısaca incelemeye çalıştım. Bu dillerin hepsi ile bir E-Ticaret sitesi kodlanabilir ve rahatlıkla yönetilebilir. Ancak her dilin kendine has özellikleri ve maliyeti olduğundan bu konudaki tercih, daha detaylı analizler sonucunda belirlenmelidir.