Her dinamik yapıda olduğu gibi, web in de bir gelişim süreci olduğunu ve bu sürecin bazı alt kırılımlara bölünebileceğini söyleyebiliriz. Zaten bu alt kırılımların tanımları web dünyasının ileri gelenleri tarafından yapılmış, web in ilk dönemlerinde hüküm süren trend ve anlayış web 1.0; şu anda içinde bulunduğumuz ve yerini yavaş yavaş bir sonraki nesile aktaran web 2.0 ve gelecekte hüküm süreceğine inanılan web 3.0 .
Web, dünya üzerindeki tüm internet kullanıcılarının oluşturduğu bir organizma olarak düşünülürse, internet kullanıcılarının ortalama kişisel gelişim seviyesi de genel web gelişimini gösterir diyebiliriz. Burada bahsettiğim konu, interneti çok üst seviyede kullananların yanı sıra, sadece Google'da arama yapabilenlerin de var olduğu ancak tüm internet kullanıcıları düşünüldüğünde şu anda ortalamanın genel olarak haber okuyabilen, yorum yazabilen, internete belli bir seviyede katkıda bulunabilen bir kitleden oluştuğudur.
Bu anlamda Web 1.0, Web 2.0 ve Web 3.0 aslında ortalama internet kullanımının gelişimini gösteren bir trend olarak değerlendirilebilir.
Web 1.0: Bu anlayışın başlangıcı, internetin doğduğu ve geliştiği dönemlere denk geliyor. Henüz bilgisayar kullanıcıları internet ile yeni tanışmış, interneti kavramaya ve işlevselliğini sorgulamaya başlamıştı. Durum böyle olunca, en basit haliyle, yayıncı-okuyucu ilişkisi ile internet dünyası gelişmeye başladı. Hala hüküm süren bu anlayışın daha çok uzun süre hüküm süreceği aşikâr.
Web 2.0: Kişiler interneti daha yoğun olarak kullanmaya başladığı dönemlerde Web 2.0 anlayışı doğdu. Yayıncıların haberlerini sadece okuyarak değil, yorumlayarak veya oylayarak en basit haliyle kullanıcılar internete katkı sağlamaya başladı. Bu gelişim hızla devam etti. Sosyal ağlar kuruldu, insanoğlunun tarihinde eşi benzeri görülmemiş bir kitle meydana geldi. Bu kitle, yüz milyonları bulan, aynı anda haberleşebilen tek bir sitede toplanmış insan topluluğu olarak tanımlanabilir (MySpace,Facebook). Bloglar oluşmaya başladı. Herkes web günlüğü olarak da tanımlanan blogları kolayca kurabildi ve yazılar yazmaya başladı. İnternet belli bir kesimin ürettiği, diğer kesimin tükettiği bir mecra olmaktan çıkıp, hitap ettiği kitlenin büyük bir bölümüyle kendi kendine gelişen bir yapı haline geldi. Web 1.0'ın etkinliğinin azaldığı bu dönemin ise, geçtiğimiz yıllara göre ivmesinin yavaşladığını söyleyebiliriz.
Web 3.0: Yeni nesil web anlayışının tam olarak bir tanımı henüz yapılamadı. Semantic Web dediğimiz tüm bilgilerin bir araya toplanıp, yapay zekaya benzer bir yapı sayesinde ulaşılmak istenen bir bilginin çok kısa bir süre içinde web deki tüm karşılığını görebileceğimiz bir web nesili ile Web 3.0 tanımlanmıştı. Ancak bir başka anlayış, webin bir cloud computing yapısı haline geleceğini öngörüyor. Bu anlayışa göre, Web deki tüm bilgisayarlar birleşerek tek güç haline geleceği ve web 1.0'da sadece okunabilir olan (read only) web 2.0'da okunabilir-yazılabilir (read-write) olan web in okunabilir-yazılabilir-derlenebilir (read-write-execute) bir yapı olacağı savunuluyor. Böylelikle, atıl kapasite olan kaynaklar (evlerimizdeki veya işyerlerimizdeki pc ler, laptop lar, server lar) tüm dünyanın kullanımına açılarak, düşünülen yeniliklerin hızla hayata geçmesi sağlanacak. Bu iki anlayış birbirine zıt değil tabi ki. Düşünüldüğünde iki bakış açısının da önemli ortak noktaları var ki bunların başında web i oluşturan tüm unsurlardan faydalanarak belli bir güç yaratmak geliyor. Zamanla bu iki anlayışın ne kadar gerçekleşebilir olduğunu hep birlikte göreceğiz.
Farkettiyseniz yazının başında da belirttiğim gibi, bir organizma olarak web, insanoğlunun internetteki yetisinin artmasıyla birlikte gelişiyor ve değişiyor. 10 sene önce internetin bizim için ne anlam ifade ettiğini düşünelim ve şimdiyle kıyaslayalım. Böylelikle 10 sene sonrası için bizi nasıl bir değişimin beklediğini biraz olsun kavrayabiliriz. Bu da bize, geleceği öngörebilme konusunda biraz ipucu verecektir.
Linkler:
Web 3.0 nedir?| E-Ticaret ve E-Pazarlama Ajandası
Welcome to Web 3.0: Now Your Other Computer is a Data Center | Techcrunch
Web 3.0 | Wikipedia
Kayıtlar
.jpg)