İnternetten satış yapmak sadece E-Ticaret sitelerinin işiymiş gibi görünse de, aslında markaların kendisi de E-Ticareti hali hazırda yapıyor. Apple Store, Dell, Nokia (İngiltere sınırları içinde satış yapıyor) online doğrudan satış yapan markalardan birkaçı. Ancak bu markalardan Dell'i ayrı olarak değerlendirmek gerekiyor.
Dell, 1984 yılında kurulduğunda şirketin prensibi "doğrudan müşteriye bilgisayar sistemleri satmak" şeklindeydi, öyle de oldu. İnternetin nimetlerinden tümüyle yararlanan Dell, kullanıcılarından aldığı siparişleri üreterek evlerine teslim ediyor. Bunu yaparken kullanıcılar, bilgisayarlarının bazı özelliklerini kendileri seçiyor, böylelikle ürünü belli bir seviyeye kadar kişiselleştirme opsiyonu da tanınmış oluyor. Dell, tüm tedarik zincirini bu sistem üzerine kurduğu için aslında Dell'i farklı yapan nokta bu oluyor. Diğer markalar, zaten stoklarında bulunan modelleri, toptancılara veya teknomarketlere gönderdiği gibi online satış ile doğrudan müşteriye de gönderebiliyor.
Doğrudan satışın önemini aslında Dell'in geliştirme müdürü (continuous improvement engineering manager) Dave Schneider şöyle özetliyor;
"Tedarikçiler ve müşteriler ile kurduğumuz bu ilişki bizi anlık olarak ne tedarik etmek zorunda olduğumuz konusunda bilgilendiriyor ve az stok tutarak çok çabuk ve tam olarak talebi karşılıyor oluyoruz"
Geleneksel tedarik zincirlerinde şirket ürettiği ürünü stoklarından önce distribütorlere aktarıyor, onlar toptancılara, onlar da perakendecilere aktarıyor. Son olarak müşteri perakendeciden ürünü alıyor ve sonuç olarak şirketin müşterisine ulaşması en az 2-3 aracı ile gerçekleşiyor. Bu da şirketin müşteriden, müşterinin geri bildiriminden ve talepten çok uzak kalması anlamına geliyor.
İnternetten doğrudan satış yapan şirketler, müşterileriyle doğrudan iletişim halinde olduğu için müşteriyi daha iyi tanıyabiliyor, pazarın sınırlarını net olarak çizebiliyor ve sorunlarını&önerilerini ilk elden alabiliyor. Böylelikle sistemlerini geliştirme imkanına sahip oluyorlar ki, Dell'in sistemininin taklit edilememesinin bir nedeni de budur aslında. Dell'in müşterilerinden aldığı geri bildirimi, herhangi bir şirket herhangi bir şekilde elde edemez. Dell gibi tüm tedarik zincirini doğrudan ve kişiselleştirilmiş satışa göre inşa etmemiş şirketlerin ise yapabileceği en iyi şey, online mecrada müşterileriyle buluşmak ve onların nabzını tutmak.
Bahsettiğim konu tabi her ürün grubu için doğru olmayacaktır. Genel olarak ev elektroniği, cep telefonu, bilgisayar, tekstilde belli alt ürün grupları (çanta, aksesuar vs.), kitap gibi ürünler online mecrada satışlarının doğrudan üretildiği şirket tarafından yapılabilecek ürünler. Şimdilik, tedarik zincirleri ve geleneksel kanallarını kullanmaya devam eden birçok şirket, online mecradaki gelişim sonucunda online mağazalarını açmaya başlayacaklardır. Türkiye için biraz zamana ihtiyaç var ancak kısa veya orta vadede şirketlerin online mağaza sayısının artacağını düşünüyorum.